Czy dana funkcja jest bijekcja, surjekcją, injekcją

Zbiory, relacje, logika
Otrzymałeś(aś) rozwiązanie do zamieszczonego zadania? - podziękuj autorowi rozwiązania! Kliknij
Matmaniak
Witam na forum
Witam na forum
Posty: 1
Rejestracja: 15 paź 2024, 22:31

Czy dana funkcja jest bijekcja, surjekcją, injekcją

Post autor: Matmaniak »

Dana jest funkcja
\(f: \rr \to\rr^2\\
f(x)=(x-7,\ x^2)\)

Sprawdź czy dana funkcja jest injekcją surjekcją bijekcja jeśli jest bijekcja wyznaczyć funkcję odwrotną. Proszę o pomoc
Tulio
Stały bywalec
Stały bywalec
Posty: 345
Rejestracja: 29 paź 2010, 12:44
Podziękowania: 22 razy
Otrzymane podziękowania: 95 razy
Płeć:

Re: Czy dana funkcja jest bijekcja, surjekcją, injekcją

Post autor: Tulio »

Wstawiając \(t=x-7, x=t+7\) otrzymujemy:
\( \left( t, \left( t+7\right)^2 \right) \)
Czyli \(g \left( t\right) = \left( t+7\right) ^2 \)
Czyli jest to zwykła parabola.
Parabola nie jest różnowartościowa = nie jest injekcją
Parabola jest na (od wierzchołka wzwyż przyjmując) - jest surjekcją
Parabola nie posiada funkcji odwrotnej na całej swojej dziedzinie = nie jest bijekcją.
janusz55
Fachowiec
Fachowiec
Posty: 2115
Rejestracja: 01 sty 2021, 09:38
Podziękowania: 4 razy
Otrzymane podziękowania: 502 razy

Re: Czy dana funkcja jest bijekcja, surjekcją, injekcją

Post autor: janusz55 »

To zależy od dziedziny tego odwzorowania.

Jeśli dziedzinę zawęzimy do \( t \in \rr^{+} \) ,to odwzorowanie jest bijekcją, a więc istnieje odwzorowanie odwrotne...

Co to jest parabola zwykła? Co to jest w takim razie "parabola niezwykła? Co to jest parabola różnowartościowa ?

Nie można mylić wykresu funkcji, który jest parabolą z różnowartościowością, która dotyczy własności funkcji. Nie ma takiego pojęcia jak " parabola różnowartościowa."

Jeśli dziedzinę odwzorowania zawęzimy do zbioru \( \rr^{+},\) to wykresem odwzorowania jest prawa gałąź paraboli.
Tulio
Stały bywalec
Stały bywalec
Posty: 345
Rejestracja: 29 paź 2010, 12:44
Podziękowania: 22 razy
Otrzymane podziękowania: 95 razy
Płeć:

Re: Czy dana funkcja jest bijekcja, surjekcją, injekcją

Post autor: Tulio »

janusz55 pisze: 15 paź 2024, 23:40 Co to jest parabola zwykła?
zwykła w sensie "omawiana zwykle w liceum, skierowana do góry, a nie np. w bok".
"zwykła parabola" została użyta w tym dokumencie: tutaj
janusz55 pisze: 15 paź 2024, 23:40 Co to jest parabola różnowartościowa?
Nigdzie nie użyłem takiego stwierdzenia, ale moje "parabola nie jest różnowartościa" było skrótem myślowym od "funkcja kwadratowa, której wykresem jest parabola, nie jest różnowartościowa".
janusz55
Fachowiec
Fachowiec
Posty: 2115
Rejestracja: 01 sty 2021, 09:38
Podziękowania: 4 razy
Otrzymane podziękowania: 502 razy

Re: Czy dana funkcja jest bijekcja, surjekcją, injekcją

Post autor: janusz55 »

Dana jest funkcja:

\( f: \rr \rightarrow \rr^2 \)

określona wzorem:

\( f(x) = (x-7, \ \ x^2 ).\)

Proszę sprawdzić, czy dana funkcja jest injekcją , surjekcją, bijekcją ?

W przypadku bijekcji wyznaczyć funkcję odwrotną.

Wprowadzając parametr \( t = x-7 \) (jak Tulio) - możemy zapisać funkcję w postaci parametrycznej \( ( t, (t+7)^2 ).\) lub \( g(t) = (t + 7)^2.\)

Wykresem tej funkcji jest parabola \( t^2 \) przesunięta o \( -7 \) jednostek wzdłuż osi poziomej \( Ot.\)

Funkcja, ta nie jest injekcją \( (1-1) \) czyli funkcją różnowartościową , gdyż na przykład \( g(-8) = g(-6) = 1.\)

Natomiast jest różnowartościowa na każdym z przedziałów \( (-\infty, -7] , [-7, \infty ).\)

Funkcja \( g (t) = (t+7)^2 \) nie jest surjekcją, czyli funkcją \( " na " \) na zbiór \( \rr, \) gdyż przyjmuje wyłącznie wartości nieujemne.

Ponieważ nie jest injekcją i surjekcją, więc nie funkcją wzajemnie jednoznaczną -czyli bijekcją.
Awatar użytkownika
Jerry
Expert
Expert
Posty: 3845
Rejestracja: 18 maja 2009, 09:23
Podziękowania: 54 razy
Otrzymane podziękowania: 2062 razy

Re: Czy dana funkcja jest bijekcja, surjekcją, injekcją

Post autor: Jerry »

Wg mnie dana funkcja, przyporządkowująca liczbom rzeczywistym punkty płaszczyzny kartezjańskiej,
  1. jest iniekcją (różnowartościowa), bo:
    niech \(x_1,\ x_2\in\rr\) i \(f(x_1)=f(x_2)\). Wtedy
    \[(x_1-7,x_1^2)=(x_2-7,x_2^2)\iff\begin{cases}x_1-7=x_2-7\\x_1^2=x_2^2\end{cases}\So x_1=x_2,\]
  2. nie jest suriekcją ("na"), bo zbiór wartości - punkty paraboli o równaniu \(y=(x+7)^2\) - nie wypełniają \(\rr^2\),
  3. nie jest zatem bijekcją (przekształceniem wzajemnie jednoznacznym) i funkcja odwrotna nie istnieje.
Ale to tylko moje zdanie, nie śmiałbym się uważać za besserwissera - jak co poniektórzy userzy...

Pozdrawiam
PS. Autor wątku w międzyczasie był na forum i ... nie skomentował!
Tulio
Stały bywalec
Stały bywalec
Posty: 345
Rejestracja: 29 paź 2010, 12:44
Podziękowania: 22 razy
Otrzymane podziękowania: 95 razy
Płeć:

Re: Czy dana funkcja jest bijekcja, surjekcją, injekcją

Post autor: Tulio »

Jerry pisze: 17 paź 2024, 10:58 Wg mnie dana funkcja, przyporządkowująca liczbom rzeczywistym punkty płaszczyzny kartezjańskiej,
  1. jest iniekcją (różnowartościowa), bo:
    niech \(x_1,\ x_2\in\rr\) i \(f(x_1)=f(x_2)\). Wtedy
    \[(x_1-7,x_1^2)=(x_2-7,x_2^2)\iff\begin{cases}x_1-7=x_2-7\\x_1^2=x_2^2\end{cases}\So x_1=x_2,\]
Czy zapis funkcji kwadratowej \(y=x^2\) (niebędącą różnowartościową na dziedzinie rzeczywistej) jest równoważny zapisowi \( f \left( x\right) = \left( x,x^2\right) \)? Czy też to drugie jest wręcz trójką liczb \( \left( x,x,x^2\right) \)?
Jak tym drugim to masz rację z byciem różnowartościową (funkcji z tematu). Nie pamiętam już jak jest.
Awatar użytkownika
Jerry
Expert
Expert
Posty: 3845
Rejestracja: 18 maja 2009, 09:23
Podziękowania: 54 razy
Otrzymane podziękowania: 2062 razy

Re: Czy dana funkcja jest bijekcja, surjekcją, injekcją

Post autor: Jerry »

Tulio pisze: 17 paź 2024, 11:33 Czy zapis funkcji kwadratowej \(y=x^2\) (niebędącą różnowartościową na dziedzinie rzeczywistej) jest równoważny zapisowi \( f \left( x\right) = \left( x,x^2\right) \)?
Wg mnie - nie!

Pozdrawiam
ODPOWIEDZ