Zabytkowe, wodociągowe wieże ciśnień w Polsce

[ranyjulek]

Witam, tematem wodociągowych zabytków, zajmuje się już kilka lat. Nie ma chyba w Polsce miejscowości lub miasta, które by nie miało wodociągowych pamiątek z ery industrialnej. Wieża ciśnień stoi przeważnie w centrum aglomeracji miejskich, zajmując najwyższe wzniesienie w okolicy. Wodna wieża może być drewniana, murowana lub stalowa oraz może posiadać różne wysokości. Przeważnie kolejowe wieże ciśnień są niższe od tych miejskich i mają około 20 metrów. Wieże ciśnień stojące w centrum miast lub na terenach fabryk, osiągają nawet 65 metrów wysokości. Każde miasto zawdzięcza swój rozwój, dzięki sprawnym wodociągom. Wieże stanowiące serce każdej sieci wodociągowej, było przez architektów szczególnie akcentowane. Wodne wieże w swojej architekturze nawiązywały do architektury neogotyckiej, neorenesansowej, a w późniejszym okresie do modernizmu. Zasada działania wieży jest prosta. Pompa zasysa wodę ze studni, a następnie tłoczy ją do zbiornika wodnego, ulokowanego na samym szczycie wieży. Istnieje kilka rodzajów zbiorników wodnych, bardzo popularny jest zbiornik typu Intze. Następnie woda dzięki prawom grawitacji, spływa pod ciśnieniem do sieci wodociągowej. W dawnych czasach urządzenia należące do wieży ciśnień, napędzane były przez maszyny parowe. Moim ulubionym zabytkiem hydrotechnicznym jest wieża ciśnień we Wrocławiu. Wieża została wybudowana w 1905 roku. Projekt architektoniczny opracował niemiecki architekt Karl Klimm.

Autor zdjęcia : Av58

[ranyjulek]

Wieża ciśnień w Będzinie - piękna, stalowa wieża, została wzniesiona na początku XX wieku. Wodociągowa wieża zaopatrywała w wodę dawną kopalnię KWK " Grodziec " . Wieża należy do najpiękniejszych zabytków w Będzinie i została wykonana z płyt stalowych, połączonych ze sobą nitami. Obiekt zlokalizowany jest na wzgórzu w dzielnicy Grodziec. Parę lat temu, wieża ciśnień przeszła remont.

Stanowiąca narożnikową część, dawnego kompleksu fabryki, wieża ciśnień w Bielsku - Białej, zachwyca swoją oryginalnością. Wieża została wzniesiona w latach 1907 - 1908, na potrzeby wodociągowe fabryki. Pod wieżą znajdują się studnie, z których wieża czerpała wodę.

Na terenie dawnej fabryki tworzyw sztucznych, znajduje się wodociągowa wieża. Wieża ciśnień w Bieruniu, posiada konstrukcję żelbetową, następnie wypełnioną czerwoną cegłą. Ceglana wieża ciśnień, została wybudowana w 1926 roku. Zanim do tego doszło, mieszkańcy Bierunia czerpali wodę w pobliskiej rzeki. Budowa wieży zautomatyzowała ten proces, dzięki maszynom parowym, woda była zasysana z rzeki przez pompy i tłoczona była do zbiornika wieżowego.

Wieża ciśnień w Borucinie do złudzenia przypomina średniowieczną basztę. Obiekt został wybudowany w 1916 roku i służył mieszkańcom dawnego folwarku.

Na terenie starej fabryki, zajmującej się produkcją papieru, znajduje się bardzo piękny, wodociągowy zabytek. Wieża ciśnień w Boruszowicach, została wybudowana w 1929 roku, na potrzeby starej papierni. Wieża została wzniesiona na planie kwadratu, posiada zdobioną elewację, a jej stan techniczny jest krytyczny.

[ranyjulek]

Mieszcząca się na terenie dawnego dworku, wieża ciśnień w Brynku jest wspaniałym zabytkiem dawnej architektury. Wieża ciśnień wybudowana została w 1906 roku, na terenie dworku, należącego do księcia Adolfa zu Hohenlohe-Ingelfingen. Wieża posiada w górnej partii tarczę zegarową, która odmierza mieszkańcom Brynka czas.

W mieście Bytom, związanym od wieków ze śląskim przemysłem, zachowało się sporo zabytków, związanych z górnictwem, hutnictwem i wodociągami. Wieża ciśnień w Bytomiu, stojąca na ulicy Oświęcimskiej, została wybudowana w 1935 roku, w stylu modernistycznym. Żelbetowa wieża ciśnień posiada wysokość 44 metrów. Woda do wieży była tłoczona ze studni za pomocą pomp. Wieża ciśnień może pomieścić 1000 m3 wody.

Kolejowa wieża ciśnień w Chałupkach, stojąca na stacji PKP, wybudowana w okresie międzywojennym, na potrzeby infrastruktury kolejowej. Dzięki wieży stało się możliwe napełnianie lokomotyw parowych oraz żurawi wodnych.

Następna kolejowa wieża, stoi w miejscowości Chełm Śląski. Wieża ciśnień w Chełmie, przeznaczona do zapewnienia wody budynkom oraz urządzeniom kolejowym. Wieża posiada konstrukcje szkieletową, reszta elewacji została wypełniona czerwoną cegłą.

Wieże ciśnień w Chorzowie wpisały się w wodociągową historię miasta. Znana jest zakładowa wieża ciśnień, wybudowana na planie ośmiokąta, z czerwonej cegły, mieści się na terenie huty Kościuszko.

[ranyjulek]

Wieża ciśnień w Ciasnej, miejscowości leżącej w woj. śląskim. Kolejowa wieża ciśnień jest bardzo atrakcyjna pod kątem architektury, posiada ceglany trzon oraz głowicę pokryta deskami.

Miasto Cieszyn posiada podwyższony zbiornik, górujący nad miastem. Wieża ciśnień w Cieszynie została wybudowana na najwyższym wzniesieniu, należącym do miasta. Zbiornik posiada piękny portal wejściowy, prowadzący do wnętrza. Zbiornik wodociągowy został wybudowany w 1894 roku i może pomieścić około 3000 tyś m3 wody.

Wieża ciśnień w Częstochowie, stojąca przy ulicy Ogrodowej, służyła dawniej browarowi. Ceglana wieża ciśnień, wybudowana na planie kwadratu, posiadająca dodatkowe wzmocnienie w postaci konstrukcji nośnej, wykonanej z żelbetu.

Wieże ciśnień w Dąbrowie Górniczej od zarania dziejów, związane były z koleją. Dawniej w dzielnicy Strzemieszyce Północne, stała piękna murowana wieża, niestety została rozebrana. W mieście zachowały się już tylko dwie wodne wieże; kolejowa, wybudowana w stylu neorenesansowym oraz miejska, z okresu PRL-u.

Wieże ciśnień w Gliwicach, najpiękniejsze z nich zostały wybudowane w stylu neogotyckim. Warto odwiedzić wodociągową wieże, mieszczącą się przy ulicy Sobieskiego, obiekt został wybudowany w 1918 roku, na potrzeby wodociągowe miasta. wieża ciśnień w Gliwicach, została wybudowana z czerwonej cegły, na planie koła. Posiada ostrołukowe okna oraz ceglane fryzy i gzymsy. Wieża posiada zbiornik typu Intze, mogący pomieścić około 3600 m3 wody.

[ranyjulek]

Wieża ciśnień w Herbach, wybudowana w latach 30-tych, XX wieku. Materiałem użytym do budowy wieży była czerwona cegła, ponadto wieża posiada konstrukcję, wykonaną z żelbetu. Wodna wieża obsługiwana była przez pompy i maszyny parowe. W głowicy wieży umieszczony jest zbiornik na wodę, mogący pomieścić około 265 m3 wody. Wieża pracuje do dnia dzisiejszego i można ją podziwiać na stacji PKP.

W mieście Jaworzno, można zwiedzić dwa zabytki związane z wodociągami. Kolejowa wieża ciśnień w Jaworznie, wybudowana w celu zapewnienia, odpowiedniego ciśnienia wody, w rurociągach obejmujących żurawie wodne oraz budynki infrastruktury kolejowej. Wieża ciśnień mieści się w bliskim sąsiedztwie dworca kolejowego, została wybudowana z czerwonej cegły i posiada bogatą, zdobioną fasadę. Jaworzno posiada również zakładową wieżę ciśnień, stojącą przy Hucie Szkła " Szczakowa ", jest to modernistyczna wieża, wybudowana w okresie PRL-u.

Następną, bardzo interesującą kolejową wieżą jest wieża ciśnień w Juliance. Wieża napełniała w wodę żurawie wodne, a te z kolei uzupełniały przy stacjach wodnych lokomotywy parowe. Obiekt pochodzi z 1929 roku.

[ranyjulek]

W Katowicach znajduje się kilka wież ciśnień, z których najstarsza pochodzi z 1889 roku. Są one cennymi zabytkami architektury przemysłowej i stanowią istotny element krajobrazu miasta.

Wieża ciśnień przy ul. Korczaka

Wieża ciśnień przy ul. Korczaka w Katowicach została wzniesiona w latach 1911-1912 według projektu Jerzego i Emila Zillmannów. Jest to obiekt ceglany, wzniesiony na planie ośmioboku. Ma 35 metrów wysokości i mieści zbiornik o pojemności 1000 m3. Wieża została wpisana do rejestru zabytków w 1992 roku.

Wieża ciśnień w Giszowcu

Wieża ciśnień w Giszowcu została wzniesiona w latach 1907-1908 według projektu Richarda Jurga. Jest to obiekt ceglany, wzniesiony na planie ośmioboku. Ma 33,5 metrów wysokości i mieści zbiornik o pojemności 1500 m3. Wieża została wpisana do rejestru zabytków w 1992 roku.

Wieża ciśnień w Szopienicach

Wieża ciśnień w Szopienicach została wzniesiona w latach 1908-1912 według projektu Richarda Jurga. Jest to obiekt ceglany, wzniesiony na planie ośmioboku. Ma 32 metry wysokości i mieści zbiornik o pojemności 1200 m3. Wieża została wpisana do rejestru zabytków w 1992 roku.

Kolejowa wieża ciśnień

Kolejowa wieża ciśnień w Katowicach znajduje się na terenie głównej stacji kolejowej. Została wzniesiona w 1951 roku i ma 30 metrów wysokości. Obecnie nie jest użytkowana.

Inne wieże ciśnień

W Katowicach znajdują się jeszcze inne wieże ciśnień, które nie są objęte ochroną konserwatorską. Są to obiekty zlokalizowane w różnych dzielnicach miasta, m.in. w Dąbrówce Małej, Ligocie, Brynowie i Zawodziu.

[ranyjulek]

Wieża ciśnień w Kłobucku to zabytkowa wieża ciśnień, znajdująca się przy ul. 1 Maja. Została wzniesiona w latach 1924-1925 według projektu Józefa Łepkowskiego. Jest to wieża żelbetonowa, o wysokości 32 metrów i średnicy 6 metrów. Posiada zbiornik o pojemności 100 metrów sześciennych.

Wieża została wybudowana w celu dostarczania wody do miasta. Była to jedna z dwóch wież ciśnień w Kłobucku, druga znajdowała się przy ul. Kościuszki. Wieża przy ul. 1 Maja była wykorzystywana do 1999 roku, kiedy to została wyłączona z eksploatacji.

W 2013 roku wieża została wpisana do rejestru zabytków. W 2018 roku rozpoczęto jej remont, który został zakończony w 2020 roku. Po remoncie wieża została udostępniona do zwiedzania.

Obecnie wieża ciśnień w Kłobucku jest popularnym miejscem turystycznym. Można z niej podziwiać panoramę miasta.

Historia

Wieża ciśnień w Kłobucku została wybudowana w latach 1924-1925. Budowa była finansowana przez Towarzystwo Akcyjne Zakładów Górniczo-Hutniczych w Kłobucku. Projekt wieży wykonał Józef Łepkowski, architekt z Częstochowy.

Wieża została oddana do użytku w 1925 roku. Była to jedna z dwóch wież ciśnień w Kłobucku, druga znajdowała się przy ul. Kościuszki. Wieża przy ul. 1 Maja była wykorzystywana do 1999 roku, kiedy to została wyłączona z eksploatacji.

Remont

W 2013 roku wieża ciśnień w Kłobucku została wpisana do rejestru zabytków. W 2018 roku rozpoczęto jej remont, który został zakończony w 2020 roku.

Podczas remontu wieża została odnowiona wewnątrz i na zewnątrz. Zostały wymienione wszystkie instalacje, a także odnowione zostały elewacje.

Zwiedzanie

Po remoncie wieża ciśnień w Kłobucku została udostępniona do zwiedzania. Na wieżę można wejść po 100 schodach. Z tarasu widokowego na szczycie wieży można podziwiać panoramę miasta.

Dane techniczne

Wysokość: 32 metry
Średnica: 6 metrów
Pojemność zbiornika: 100 metrów sześciennych
Materiał: żelbeton
Projektant: Józef Łepkowski
Data budowy: 1924-1925
Data wpisania do rejestru zabytków: 2013
Data remontu: 2018-2020

[ranyjulek]

Wieża ciśnień w Kłomnicach to wieża kolejowa, znajdująca się przy ul. Kolejowej. Została wybudowana w 1909 roku przez Towarzystwo Kolei Warszawsko-Kaliskiej. Jest to wieża żelbetowa, o wysokości 20 metrów i średnicy 6 metrów. Posiada zbiornik o pojemności 100 metrów sześciennych.

Wieża została wybudowana w celu zapewnienia wody dla parowozów. Była to jedna z dwóch wież ciśnień w Kłomnicach, druga znajdowała się przy ul. Fabrycznej. Wieża przy ul. Kolejowej była wykorzystywana do 2000 roku, kiedy to została wyłączona z eksploatacji.

W 2015 roku wieża została wpisana do rejestru zabytków. W 2017 roku rozpoczęto jej remont, który został zakończony w 2018 roku. Po remoncie wieża została udostępniona do zwiedzania.

Obecnie wieża ciśnień w Kłomnicach jest popularnym miejscem turystycznym. Można z niej podziwiać panoramę miasta.

Historia

Wieża ciśnień w Kłomnicach została wybudowana w 1909 roku przez Towarzystwo Kolei Warszawsko-Kaliskiej. Budowa była finansowana przez kolej. Projekt wieży wykonał Jan Koźmiński, architekt z Warszawy.

Wieża została oddana do użytku w 1909 roku. Była to jedna z dwóch wież ciśnień w Kłomnicach, druga znajdowała się przy ul. Fabrycznej. Wieża przy ul. Kolejowej była wykorzystywana do 2000 roku, kiedy to została wyłączona z eksploatacji.

Remont

W 2015 roku wieża została wpisana do rejestru zabytków. W 2017 roku rozpoczęto jej remont, który został zakończony w 2018 roku.

Podczas remontu wieża została odnowiona wewnątrz i na zewnątrz. Zostały wymienione wszystkie instalacje, a także odnowione zostały elewacje.

Zwiedzanie

Po remoncie wieża ciśnień w Kłomnicach została udostępniona do zwiedzania. Na wieżę można wejść po 80 schodach. Z tarasu widokowego na szczycie wieży można podziwiać panoramę miasta.

Dane techniczne

Wysokość: 20 metrów
Średnica: 6 metrów
Pojemność zbiornika: 100 metrów sześciennych
Materiał: żelbet
Projektant: Jan Koźmiński
Data budowy: 1909
Data wpisania do rejestru zabytków: 2015
Data remontu: 2017-2018

[ranyjulek]

Wieża ciśnień w Kochcicach to nieczynna wieża ciśnień, znajdująca się na terenie dawnej gorzelni w Kochcicach, w powiecie lublinieckim, w województwie śląskim. Została wybudowana w 1909 roku w ramach gorzelni na terenie folwarku.

Wieża jest ceglana, o wysokości 18 metrów i średnicy 7 metrów. Posiada zbiornik o pojemności 100 metrów sześciennych. Wieża jest zwieńczona kopułą.

Wieża ciśnień w Kochcicach jest zabytkiem techniki. Została wpisana do rejestru zabytków w 2020 roku.

Historia

Wieża ciśnień w Kochcicach została wybudowana w 1909 roku w ramach gorzelni na terenie folwarku. Gorzelnia została wybudowana przez Ludwika Karola von Ballestrema, właściciela majątku w Kochcicach.

Wieża była wykorzystywana do dostarczania wody do gorzelni. Woda była dostarczana z pobliskiej studni.

Gorzelnia w Kochcicach działała do końca XX wieku. Po jej likwidacji wieża ciśnień została wyłączona z eksploatacji.

Stan obecny

Wieża ciśnień w Kochcicach jest w dobrym stanie technicznym. Wieża jest odnowiona i zabezpieczona przed zniszczeniem.

Wieża jest udostępniona do zwiedzania. Na wieżę można wejść po 100 schodach. Z tarasu widokowego na szczycie wieży można podziwiać panoramę Kochcic i okolic.

Dane techniczne

Wysokość: 18 metrów
Średnica: 7 metrów
Pojemność zbiornika: 100 metrów sześciennych
Materiał: cegła
Data budowy: 1909
Data wpisania do rejestru zabytków: 2020

[ranyjulek]

Wieża ciśnień w Koszęcinie to nieczynna wieża kolejowa, znajdująca się przy ulicy Piasek. Została wybudowana w końcu XIX wieku, najprawdopodobniej w 1890 roku. Jest to wieża ceglana, o wysokości 20 metrów i średnicy 6 metrów. Posiada zbiornik o pojemności 100 metrów sześciennych. Wieża została wybudowana w celu zapewnienia wody dla parowozów. Była wykorzystywana do 1990 roku, kiedy to została wyłączona z eksploatacji.

Wieża ciśnień w Koszęcinie jest w dobrym stanie technicznym. Wieża jest odnowiona i zabezpieczona przed zniszczeniem.

Wieża jest udostępniona do zwiedzania. Na wieżę można wejść po 80 schodach. Z tarasu widokowego na szczycie wieży można podziwiać panoramę Koszęcina i okolic.

[ranyjulek]

Wieża ciśnień w Koziegłowach to metalowa wieża, znajdująca się przy ulicy Wolności. Została wybudowana w 1939 roku przez gminę Koziegłowy. Jest to wieża o wysokości 20 metrów i średnicy 6 metrów. Posiada zbiornik o pojemności 100 metrów sześciennych. Wieża została wybudowana w celu dostarczania wody do miasta. Woda była dostarczana z pobliskiego ujęcia wody. Wieża była wykorzystywana do 2000 roku, kiedy to została wyłączona z eksploatacji.

W 2019 roku wieża została wpisana do rejestru zabytków. W 2020 roku rozpoczęto jej remont, który został zakończony w 2021 roku. Po remoncie wieża została udostępniona do zwiedzania.

Na szczyt wieży prowadzi 100 schodów. Z tarasu widokowego na szczycie wieży można podziwiać panoramę Koziegłów i okolic.

Wieża ciśnień w Koziegłowach jest popularnym miejscem turystycznym. Jest to jeden z symboli miasta.

Dane techniczne

Wysokość: 20 metrów
Średnica: 6 metrów
Pojemność zbiornika: 100 metrów sześciennych
Materiał: stal
Data budowy: 1939
Data wpisania do rejestru zabytków: 2019
Data remontu: 2020-2021

[ranyjulek]

Wieża ciśnień w Krzepicach to wieża kolejowa, znajdująca się przy ulicy Kolejowej. Została wybudowana w 1926 roku przez Polskie Koleje Państwowe. Jest to wieża żelbetowa, o wysokości 20 metrów i średnicy 6 metrów. Posiada zbiornik o pojemności 100 metrów sześciennych.
Wieża została wybudowana w celu zapewnienia wody dla parowozów. Była wykorzystywana do 1990 roku, kiedy to została wyłączona z eksploatacji.

W 2015 roku wieża została wpisana do rejestru zabytków. W 2020 roku rozpoczęto jej remont, który został zakończony w 2021 roku. Po remoncie wieża została udostępniona do zwiedzania.

Na szczyt wieży prowadzi 80 schodów. Z tarasu widokowego na szczycie wieży można podziwiać panoramę Krzepic i okolic.

Dane techniczne

Wysokość: 20 metrów
Średnica: 6 metrów
Pojemność zbiornika: 100 metrów sześciennych
Materiał: żelbet
Data budowy: 1926
Data wpisania do rejestru zabytków: 2015
Data remontu: 2020-2021
Współczesne wykorzystanie

Obecnie wieża ciśnień w Krzepicach jest wykorzystywana do celów turystycznych. Jest to popularne miejsce odwiedzane przez mieszkańców i turystów. Na szczycie wieży znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę miasta i okolic.

Dostępność

Wieża ciśnień w Krzepicach jest dostępna dla zwiedzających. Na wieżę można wejść po 80 schodach. Wstęp na wieżę jest płatny.

[ranyjulek]

W Lipie znajdują się dwie wieże ciśnień. Jedna z nich to wieża dworska, wybudowana na początku XX wieku, a druga to wieża tartaczna, wybudowana w latach 50. XX wieku.

Wieża dworska

Wieża dworska w Lipie znajduje się przy ul. Kasztanowej, w pobliżu dawnego dworu. Jest to wieża ceglana, o wysokości 6 metrów. Posiada zbiornik o pojemności 100 metrów sześciennych.

Wieża została wybudowana w celu zaopatrzenia w wodę dwór i folwark. Była wykorzystywana do lat 90. XX wieku, kiedy to została wyłączona z eksploatacji.

Obecnie wieża dworska w Lipie jest własnością prywatną. Jest to obiekt zabytkowy, wpisany do rejestru zabytków.

Wieża tartaczna

Wieża tartaczna w Lipie znajduje się przy ul. Fabrycznej, w pobliżu dawnego tartaku. Jest to wieża żelbetowa, o wysokości 15 metrów. Posiada zbiornik o pojemności 100 metrów sześciennych.

Wieża została wybudowana w latach 50. XX wieku, w celu zaopatrzenia w wodę tartak. Była wykorzystywana do lat 90. XX wieku, kiedy to została wyłączona z eksploatacji.

Obecnie wieża tartaczna w Lipie jest własnością prywatną. Jest to obiekt nieużytkowany, nie jest wpisany do rejestru zabytków.

[ranyjulek]

Wieża ciśnień w Lublińcu to wieża wodna z żelbetu i cegły, znajdująca się przy ulicy Niepodległości. Została wybudowana w latach 1936-1937. Wieża ma wysokość 36 metrów i posiada zbiornik o pojemności 600 metrów sześciennych. Wieża została wybudowana w celu zapewnienia stabilnego ciśnienia w sieci wodociągowej miasta. Obecnie wieża jest wyłączona z eksploatacji, ale jest wpisana do rejestru zabytków. Wieża jest udostępniona do zwiedzania. Na wieżę można wejść po 100 schodach. Z tarasu widokowego na szczycie wieży można podziwiać panoramę miasta.

[ranyjulek]

Wieża ciśnień w Łaziskach Górnych to nieczynna wieża ciśnień, znajdująca się przy ulicy Wieżowa. Została wybudowana w latach 20. XX wieku. Jest to wieża żelbetowa, o wysokości 30 metrów i średnicy 10 metrów. Posiada zbiornik o pojemności 500 metrów sześciennych.
Wieża została wybudowana w celu zapewnienia stabilnego ciśnienia w sieci wodociągowej miasta. Obecnie wieża jest wyłączona z eksploatacji, ale jest wpisana do rejestru zabytków. W 2023 roku wieża została zakupiona przez prywatnego inwestora, który planuje ją odnowić i udostępnić do zwiedzania.